- Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, belirli bir süre boyunca aynı işyerinde çalışmış olan işçilerin, iş sözleşmelerinin belirli sebeplerle sonlanması durumunda işverenden talep edebilecekleri bir tazminat türüdür. İşçinin işyerine ve işverenine sağladığı bağlılık ve emeğin bir karşılığı olarak değerlendirilir. Kıdem tazminatı, işçiyi ekonomik olarak koruma altına alır ve işverenin işçinin emeğine olan saygısını gösterir.
- İşçinin Kıdem Tazminatı Almasının Şartları Nelerdir?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin aynı işyerinde en az 1 yıl süreyle çalışmış olması gerekmektedir. Ayrıca, iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi, işveren tarafından haksız nedenle feshedilmesi, emeklilik, askerlik, kadın işçinin evlenmesi veya işçinin vefatı gibi belirli durumlar söz konusu olmalıdır.
- Kıdem Tazminatı Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Kıdem tazminatı talebi için zamanaşımı süresi, fesih tarihinden itibaren 5 yıldır. İşçi, bu süre içinde kıdem tazminatını talep etmezse, zamanaşımı süresi dolduğunda hakkını kaybeder. Zamanaşımı süresi iş kanununda belirtilmiş olup, hak düşürücü süre olarak değerlendirilir.
- Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Her bir yıl için işçiye 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir. Hesaplamada, işçinin aldığı aylık ücretin yanı sıra yemek, yol ve diğer düzenli ödemeler de dikkate alınır. Kıdem tazminatının tavan tutarı ise her yıl devlet tarafından belirlenen bir üst sınırla kısıtlanmıştır.
- İşçi Hangi Hallerde Kıdem Tazminatına Hak Kazanır?
5.1. Sağlık Sebebiyle Fesih Halinde Kıdem Tazminatı Hakkı
İşçi, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin yetersiz olması, işin işçinin sağlığına zarar vermesi gibi sebeplerle iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatına hak kazanır.
5.2. Alacakların Ödenmemesi Nedeniyle Fesih Halinde Kıdem Tazminatı
İşverenin, işçinin maaşını, fazla mesai ücretlerini veya diğer yasal haklarını ödememesi durumunda işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedip kıdem tazminatına hak kazanabilir.
5.3. İşverenin İşçi Aleyhine Suç İşlemesi Halinde Kıdem Tazminatı
İşverenin, işçiye hakaret etmesi, fiziksel saldırıda bulunması veya işçiye cinsel tacizde bulunması gibi durumlarda işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatı talep edebilir.
5.4. Askerlik Hizmeti Halinde Kıdem Tazminatı Hakkı
Erkek işçiler, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılmak zorunda kaldıklarında kıdem tazminatına hak kazanır. İş sözleşmesinin askere gitmek için feshedilmesi yeterlidir.
5.5. İş Koşullarında Esaslı Değişiklik Nedeniyle Haklı Fesih
İşverenin, iş koşullarında işçi aleyhine olacak esaslı değişiklikler yapması durumunda, işçi bu değişiklikleri kabul etmeyerek iş sözleşmesini feshedip kıdem tazminatı alabilir.
5.6. İşçinin Emekliliği Halinde Kıdem Tazminatı
İşçi, emeklilik yaşına gelip sigorta prim gün sayısını tamamladığında iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatını talep edebilir.
5.7. Kadın İşçinin Evliliği Halinde Kıdem Tazminatı
Kadın işçi, evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesini feshederse kıdem tazminatına hak kazanır.
5.8. Sendika Yöneticiliği Halinde Kıdem Tazminatı
Sendika yöneticisi olarak seçilen işçiler, bu göreve başlamaları nedeniyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatına hak kazanabilirler.
5.9. İşçinin Ölümü Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin ölümü halinde kıdem tazminatı, işçinin yasal mirasçılarına ödenir.
5.10. Parça Başı Çalışmada İşçiye Az İş Verilmesi Haklı Fesih Nedenidir
Parça başı çalışan işçilere işveren tarafından yeterince iş verilmemesi ve bu durumun süreklilik arz etmesi, işçiye haklı fesih hakkı tanır ve işçi kıdem tazminatına hak kazanabilir.
- İşçi Hangi Hallerde Kıdem Tazminatı Alamaz?
6.1. İşçinin Sadakat Yükümlülüğü ve Rekabet Yasağı
İşçi, işverene sadakat borcuna aykırı davranışlarda bulunduğunda, örneğin işvereniyle rekabet ettiğinde kıdem tazminatına hak kazanamaz.
6.2. İşçinin Kendi Kusuruyla Hastalanması Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin, kendi kusuru nedeniyle hastalanması veya kaza geçirmesi ve bu nedenle işini aksatması durumunda kıdem tazminatı ödenmez.
6.3. İşçinin İşe Girerken Yanıltıcı Bilgi Vermesi Halinde Kıdem Tazminatı
İşçi, işe girerken yanıltıcı bilgi vererek işvereni yanıltmışsa ve bu durum sonradan anlaşılmışsa, işten çıkarılması durumunda kıdem tazminatına hak kazanamaz.
6.4. İşçinin, İşveren veya Ailesine Yönelik Kötü Fiilleri Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin, işverene veya işverenin ailesine yönelik hakaret, tehdit gibi kötü fiillerde bulunması halinde işten çıkarıldığında kıdem tazminatı alamaz.
6.5. İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin işyerinde suç işlemesi, örneğin hırsızlık yapması durumunda işten çıkarılırsa kıdem tazminatına hak kazanamaz.
6.6. İşçinin İşverenin Meslek Sırlarını ifşa Etmesi Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin işverenin meslek sırlarını üçüncü şahıslara açıklaması ve bu nedenle iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda kıdem tazminatı ödenmez.
6.7. İşçinin 7 Gün Hapis Cezası Gerektiren Suç İşlemesi ve Kıdem Tazminatı
İşçinin 7 günden fazla hapis cezası almasına sebep olan bir suç işlemesi durumunda, kıdem tazminatına hak kazanamaz.
6.8. İşçinin Devamsızlığı Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin ardı ardına 2 iş günü veya ayda toplam 3 iş günü devamsızlık yapması durumunda, iş sözleşmesi feshedildiğinde kıdem tazminatı ödenmez.
6.9. İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin, iş güvenliğini ihlal etmesi ve bu sebeple işten çıkarılması durumunda kıdem tazminatı alamaz.
6.10. Zorlayıcı Sebebin Varlığı Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin iradesi dışında gelişen zorlayıcı sebepler nedeniyle işe gelememesi ve iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanamaz.
6.11. İşçinin Tutuklanması Halinde Kıdem Tazminatı
İşçinin tutuklanması ve bu nedenle işe devam edememesi durumunda iş sözleşmesi feshedildiğinde kıdem tazminatı ödenmez.
Bir Yorum Yazın